Leptospiroza jest chorobą wywoływaną przez bakterie z rodzaju Leptospira, które są dość rozpowszechnione w środowisku. W terenach podmokłych (oczka, kałuże, błota) potrafią się rozmnażać, ale są dość wrażliwe na wysychanie i powszechnie stosowane środki dezynfekcyjne.
Zarażeniu Leptospirą może ulec wiele gatunków ssaków, w tym człowiek.
WARTO ZASZCZEPIĆ PSA KTÓRY JEST PSEM POLUJĄCYM, MA KONTAKT ZE ZE ŚRODOWISKIEM NATURALNYM ( zbiorniki wodne, gospodarstwa rolne ze zwierzętami hodowlanymi, bagna, lasy, obecność gryzoni/szczurów w środowisku etc )
Do niedawna, przed wojną na Ukrainie był wprowadzony przepis obowiązkowego szczepienia na leptospirozę psów tam wyjeżdżających. Było to spowodowane tamtejszą sytuacją epizootyczną. W momencie wybuchu wojny duża ilość zwierząt stamtąd przekroczyła nasze granice i stąd prawdopodobnie ostatnia fala zachorowań psów w Polsce.
Do organizmu bakteria może wniknąć przez błonę śluzową jemy ustnej (z pokarmem lub wodą), przez śluzówki nosa (obwąchiwanie), z nasieniem lub przez uszkodzoną skórę.
Po przedostaniu się do organizmu Leptospira dostaje się z krwią do różnych narządów wewnętrznych. We krwi można ją wykryć w ciągu około 10 dni po zarażeniu. Objawy uzależnione są od tego który narząd zostanie zaatakowany, a ich nasilenie jest uzależnione od ilości bakterii, które wniknęły, zjadliwości zarazka oraz odporności zaatakowanego organizmu.
W przypadku zajęcia wątroby dochodzi do jej zapalenia, czasem pęknięcia płatów wątrobowych. Zajęciu wątroby może towarzyszyć polidypsja (zwiększona ilość wypijanej wody), poliuria (zwiększona ilość oddawanego moczu), bolesność brzucha, wymioty, żółtaczka.
Między innymi dlatego, że wątroba produkuje liczne czynniki krzepnięcia w przypadku jej dysfunkcji dochodzi do krwawień z nosa, jamy ustnej, ale również obecności krwi w moczu i kale.
Osobliwą postacią jest tzw. LHPS (leptospirosis pulmonary haemorrhage syndrom)- zespół krwotoku płucnego na tle leptospirozy. W tej postaci pęcherzyki płucne wypełniają się krwią uniemożliwiając wymianę gazów. Ta postać jest wysoce śmiertelna (około 70% przypadków).
W przypadku zasiedlenia nerek dochodzi do ich uszkodzenia i zapalenia, często niewydolności. Tu znów może się pojawić polidypsja i poliuria później oliguria (skąpomocz) lub anuria (brak produkcji moczu), wymioty, bolesność okolicy nerek, krwiomocz, ropomocz. Gdy Leptospira zasiedli kanaliki nerkowe może pojawiać się okresowo w moczu (możliwość diagnostyki).
Niektóre bakterie mogą zaatakować mięśnie (bolesność mięśni, sztywny chód), a także mięsień sercowy.
Objawy neurologiczne pojawiają się w przypadku obecności bakterii w układzie nerwowym.
Gdy dojdzie do zarażenia ciężarnej może dojść do ronień.
DLATEGO CHOROBA JEST TRUDNA DO ZDIAGNOZOWANIA. RZADKO WYSTĘPUJĄ WSZYSTKIE OBJAWY POZWALAJĄCE PODEJRZEWAĆ, ŻE MAMY Z NIĄ DO CZYNIENIA.
W związku z tym, że objawy są niespecyficzne diagnostyka jest utrudniona. Jednym z badań dodatkowych jest oznaczanie u zwierząt wykazujących objawy poziomu przeciwciał w odstępie 2 tygodni i porównywanie wyników ze sobą czy dochodzi do wzrostu ich ilości (miana), czy utrzymują się one na podobnym poziomie. W przypadku aktywnej infekcji lub po zaszczepieniu drugie oznaczenie będzie wyższe.
Inną metodą jest poszukiwanie DNA Leptospiry np. we krwi (do 10 dnia od zarażenia) lub w moczu. W związku z okresową obecnością bakterii w moczu (bakteriurii) wynik ujemny może być fałszywy.
Leczenie polega na podawaniu antybiotyków oraz na leczeniu objawowym.
Jeżeli chodzi o zapobieganie to najważniejszym elementem wydają się szczepienia. Szczepienie zazwyczaj wykonuje się dwukrotnie w odstępie 3-4 tyg, a następnie powtarza się je co roku. Na ten moment szczepienie przeciwko leptospirozie nie jest szczepieniem podstawowym, ale jest coraz częściej zalecane przez lekarzy weterynarii.
W związku z tym, że największym rezerwuarem są gryzonie, które wydalają zarazek z moczem nie bez znaczenia wydają się być akcje deratyzacyjne.
OBECNIE szczepionki są dużo bardziej bezpieczne i praktycznie nie notujemy po ich podaniu reakcji niepożądanych.